10 Methodieken voor effectieve gesprekken
De Lewis aanpak van Deep Democracy, kent een aantal specifieke gespreksmodellen, tools en technieken. In het boek Deep Democracy – de wijsheid van de minderheid staan deze gesprekstechnieken voor effectief leiderschap uitgebreid beschreven. Op deze pagina een overzicht van de meest belangrijke tools, met afbeeldingen uit het boek.
Welke gesprekstechnieken zijn er?
Gesprekstechniek 1: VISSEN EN HAAIEN
In de trainingen Deep Democracy werken we met de metafoor van vissen en haaien. In het groepsonbewuste zwemmen ‘vissen’ rond; onuitgesproken gedachten, emoties, irritaties, belangen. Als er geen ruimte is deze te benoemen of aandacht te geven dan worden de vissen langzaam maar zeker haaien. Dit kan leiden tot sabotage. Wil je weten hoe je deze onuitgesproken zaken boven de waterlijn kunt halen?
Gesprekstechniek 2: DE GROEP ALS IJSBERG
De metafoor van een ijsberg wordt in de psychologie vaak gebruikt om de mens beter te begrijpen. Boven de waterlijn bevindt zich het deel van ons gedrag dat we bewust zijn en onder de waterlijn zit datgene waarvan we ons niet bewust zijn. In Deep Democracy gebruiken we de ijsberg om naar de groep als geheel te kijken. Dit zorgt voor een wezenlijk andere manier van kijken naar groepsdynamiek. Wil jij meer weten over de groep als ijsberg?
Gesprekstechniek 3: CHECK IN EN CHECK UIT
Als wij vanuit HumanDimensions dialogen of besluitvorming begeleiden, beginnen we altijd – maar dan ook altijd – met een check-in en eindigen we steevast met een check-out. Omdat een meeting geen drive thru loket is. Omdat we aan het begin elkaar echt willen ontmoeten en aan het eind van de bijeenkomst elkaar en de setting ook echt willen loslaten. Wil jij weten hoe je de wijsheid/potentieel van de groep boven de waterlijn kunt halen?
Gesprekstechniek 4: het BASISGESPREKSMODEL VAN DE LEWIS METHODE
De Lewis methode van Deep Democracy kent een aantal stappen die ervoor zorgen dat de stem van de minderheid wordt gehoord en kan worden meegenomen in het meerderheidsbesluit. De stappen in deze gesprekstool zorgen ervoor dat we expliciet op zoek gaan naar de afwijkende mening, deze waarderen en meenemen in het besluit. Een concreet gespreksmodel dat leidt tot inclusieve besluiten. Lees de stappen tot inclusieve besluitvorming hier.
Gesprekstechniek 5: GESPREK OP VOETEN
Een gesprek op voeten is een gespreksvorm waarbij je al lopend door de ruimte met elkaar in gesprek gaat. Zeker de eerste keer kan dat een beetje vreemd en onwennig zijn, maar als mensen eenmaal gewend zijn aan de vorm willen ze vaak niet meer anders. Het is een actieve dialoogvorm die wij gebruiken om snel verschillende invalshoeken in een groep mensen boven water te krijgen en iedereen actief in het gesprek te betrekken. Hoe werkt een gesprek op voeten?
gesprekstechniek 6: SABOTAGELIJN & EDGE GEDRAG
De Sabotage Lijn, ontwikkeld door Myrna Lewis, is een diagnose instrument voor het signaleren van issues die ‘in de onderstroom’ zitten en grote breuklijnen in een groep kunnen veroorzaken.
De Sabotage Lijn, ontwikkeld door Myrna Lewis, is een diagnose instrument voor het signaleren van issues die ‘in de onderstroom’ zitten en grote breuklijnen in een groep kunnen veroorzaken.
Wanneer mensen zich niet gehoord of genegeerd voelen, wanneer minderheidsstandpunten geen ruimte krijgen, gaat het wringen. Op allerlei manieren is dit ‘onderhuids voelbaar’. We mopperen wel op de gang, maar houden tijdens vergaderingen onze mond. Of we zeggen ja tegen een voorstel, maar doen nee en verzinnen smoesjes waarom niet. Het zijn gefrustreerde pogingen om te zeggen wat gezegd moet worden. Dit kan leiden tot sabotage en edge gedrag.
gesprekstechniek 7: VERSTERKEN
Wanneer het spannend wordt, hebben mensen de neiging om onduidelijker te worden in hun communicatie. Vaak zeggen we onder het mom van beleefdheid slechts ‘ongeveer’ wat we bedoelen. Wat we eigenlijk echt bedoelen, blijft dan achterwege. Om helder te maken wat mensen eigenlijk echt bedoelen te zeggen, gebruikt de Lewis-methode een techniek die de beleefdheid, indirectheid, dubbele boodschappen en verwarrende elementen uit de communicatie haalt. Deze techniek heet versterken, in het Engels amplifying. Wil jij leren versterken?
gesprestechniek 8: HET NIET GEVOERDE GESPREK en PIJLEN GOOIEN
Dit gespreksmodel gebruiken we wanneer er sprake is van een tegenstelling waar de groep er niet uitkomt met het voeren van ‘een gewoon gesprek’. Iets blokkeert en zorgt ervoor dat mensen in herhaling vallen en de groep niet verder komt. Het ‘pijlen gooien’ geeft een manier om lastige gesprekken aan te gaan, zonder dat het een verdedigende ‘ping-pong’ wedstrijd wordt. Door de volgende stappen te volgen, krijgt iedereen de ruimte om werkelijk te zeggen wat gezegd moet worden.
gesprekstechniek 9: ROLFLUÏDITEIT
Wat is een rol nou precies en wat kan je met denken vanuit rollen in organisaties en bedrijven? Wij putten uit het rijke gedachtegoed van Deep Democracy, ontwikkeld en uitgewerkt door Arnold Mindell, Myrna Lewis en Jitske Kramer als we denken vanuit- en werken met rollen. In een groep of op je werk of in je gezin zitten altijd allerlei emoties, gedachten, standpunten, archetypen, gedragingen, waarin je je in principe allemaal kunt herkennen. Deep Democracy noemt deze elementen rollen. De roltheorie laat zien dat we meerdere rollen tegelijk kunnen zijn, zoals je op hetzelfde moment boos, blij, verdrietig, aan het werk en vrij en kunt zijn. Wil je meer leren over de roltheorie?
gesprekstechniek 10: HET GROTE IN HET KLEINE ZIEN – FRACTALE PATRONEN
Een fractal is een wiskundig fenomeen dat staat voor een oneindig patroon dat zich steeds maar herhaalt. De natuur zit vol fractale patronen. Je ziet het bijvoorbeeld als je een broccoli pakt. Breek je daar een stukje vanaf, dan heb je weer een volmaakte, maar kleinere broccoli. Breek je daar weer een stukje vanaf dan heb je een mini broccoli. Je ziet fractale patronen terug in melkwegstelsels, orkanen, varens, ijskristallen… Je kunt het ook Droste effecten noemen. In organisaties en menselijke relaties zien we ook herhalende fractale patronen.
Meer weten over gesprekstechnieken en effectief leiderschap?
- Organisatiecultuur
- Besluitvorming
- Diversiteit (Jam Cultures)
- Inclusie (Jam Cultures)
